Postanowiliśmy przedstawić Wam krótką historię bawełny – najpopularniejszej i najbardziej uniwersalnej tkaniny, jaką do tej pory wynaleziono. Żeby było ciekawiej, zdecydowaliśmy się na artykuł w formie Q&A, czyli pytań i odpowiedzi – serdecznie zapraszamy!
Kiedy pojawiły się pierwsze ślady uprawy bawełny na świecie?
Badacze nie do końca są zgodni co do pierwszych śladów bawełny na świecie. Niektórzy z nich podejrzewają, że bawełna była znana Egipcjanom już (uwaga!) 12 tysięcy lat p.n.e. Namacalne ślady bawełny odnaleziono natomiast w Meksyku i pochodziły one sprzed 7 tysięcy lat p.n.e. Co ciekawe, pierwszą pisemną wzmiankę o bawełnie datuje się na… 3 tysiące lat p.n.e.! Trudno sobie to wyobrazić, prawda?
Gdzie po raz pierwszy zaczęto uprawiać bawełnę?
Naukowcy uważają, że po raz pierwszy bawełnę zaczęto uprawiać w delcie rzeki Indus – uprawa obejmowała większość dzisiejszego Pakistanu, część Afganistanu oraz Indii. Następnie przeniosła się również do Egiptu, Mezopotamii i Nubii.
Co przed naszą erą pisał o bawełnie grecki historyk?
Około roku 484-426 p.n.e. grecki historyk, Herodot, pisał o indyjskiej bawełnie następująco: „Rosną tam dziko drzewa, których owocem jest wełna piękniejsza i lepsza od owczej. Mieszkańcy Indii wytwarzają z tej drzewnej wełny swe odzienie”. Jak widać, bawełna cieszyła się zainteresowaniem i intrygowała od samego początku.
Kiedy i w jaki sposób bawełna pojawiła się w Europie?
Bawełna pojawiła się w Europie dopiero w średniowieczu za sprawą kupców arabskich, którzy transportowali ją z Bliskiego Wschodu i dostarczali do krajów basenu Morza Śródziemnego. Początkowo wytwarzane z niej tkaniny były bardzo kosztowne.
Gdzie i kiedy rozpoczęto produkcję bawełny na większą skalę?
Pod koniec XVII wieku Wielka Brytania zaczęła importować bawełnę z kolonii, które znajdowały się w południowej części Stanów Zjednoczonych. To tam rozpoczęła się produkcja bawełny na szeroką i dość znaczną skalę – tkaniny z bawełny stopniowo i sukcesywnie zaczęły wypierać tkaniny produkowane z lnu, konopi czy wełny, rozpoczynając tym samym nowy rozdział w branży tekstylnej.
W jaki sposób początkowo produkowano tkaniny bawełniane?
Oczywiście – ręcznie. Było to jednak zajęcie bardzo praco- i czasochłonne, a co się z tym wiąże – również mało efektywne. Dopiero w drugiej połowie XVIII w. wynaleziono maszyny, które przyśpieszały tempo produkcji bawełny. Były to między innymi prządka Jenny, wodna maszyna do wyrobu osnowy czy mechaniczne krosno. Dzięki temu znacznie ułatwiono produkcję potrzebnych półproduktów.
Co w uprawie bawełny zmieniło się po wynalezieniu maszyny przędzalniczej?
Maszyna przędzalnicza została wynaleziona w 1738 roku i służyła do oddzielania nasion bawełny od włókien we wstępnym etapie przetwarzania bawełny. To bardzo usprawniło cały proces produkcyjny, głównie w Anglii, dzięki czemu Manchester zyskał nawet przydomek Cottonopolis. Przemysł bawełniany w tym mieście był wszechobecny jak na tamte czasy.
Kto i kiedy wynalazł krosno mechaniczne?
Mechaniczne krosno zostało wynalezione w 1785 roku przez Edmunda Cartwright’a i zwiększyło aż 40-krotnie wydajność w produkcji bawełny. W 1810 roku John Horrocks udoskonalił wynalazek, dzięki czemu możliwa stała się mechanizacja przemysłu bawełnianego.
Kiedy bawełna zyskała na znaczeniu w Polsce?
Bawełna na dobre rozgościła się w Polsce dopiero w XIX wieku. Do tego czasu w naszym kraju królował przede wszystkim len, włókna bawełniane zaczęły go jednak powoli wypierać i w pewnej części zastępować. Ponadto, władze bardzo dbały o to, by zachęcać osadników do rozwoju przemysłu bawełnianego – zwalniały ich z podatku i opłat publicznych albo zdejmowały obowiązek służby wojskowej.
W jaki sposób zmechanizowano przemysł bawełniany w Polsce?
Początek mechanizacji przemysłu bawełnianego w Polsce miał miejsce w 1839 roku, kiedy to zainstalowano pierwszą na terenie naszego kraju maszynę parową. Kilkadziesiąt lat później w Polsce prosperowały już fabryki i zakłady produkcyjne z prawdziwego zdarzenia.
Dziś trudno wyobrazić sobie świat bez tak podstawowego surowca, jakim jest bawełna – uniwersalność jej zastosowania, przystępna cena wytwarzanych z niej produktów i szeroka dostępność sprawiła, że jest ona fenomenem na skalę światową. A czy znasz wszystkie fakty na jej temat?
6 bawełnianych ciekawostek historycznych
1. Od czasów rewolucji przemysłowej, bawełna jest głównym materiałem, z którego produkuje się odzież i tekstylia;
2. Początkowo, do produkcji włókien bawełnianych w Ameryce zaprzęgano ogromne rzesze niewolników;
3. W Polsce pierwszą mechaniczną tkalnię otworzył Izrael Poznański w 1872 roku;
4. Pierwsze maszyny przędzalnicze były napędzane siłą ludzkich mięśni, dopiero z czasem zrewolucjonizowano ten system i jako napęd mechaniczny wykorzystywano koło wodne;
5. W 1784 roku powstała pierwsza fabryka przędzalnicza, w której zastosowano silniki Watta, co napędzało do rozwoju kolejne gałęzie przemysłu;
6. Jednym z pierwszych i najważniejszych ośrodków bawełnianych w Polsce był Andrychów oraz Łódź.
Lubisz dotyk prawdziwej bawełny tak jak my? Sprawdź pościele bawełniane dostępne w ofercie eStilex.pl!
Komentarze (0)